17 Ekim 2012 Çarşamba

1700 Yıl Arayla Yaşadıkları Kabul Edilen İki Ayrı "Meryem" (İsa'nın Anası "Meryem" ile Musa'nın Ve Harun'un Kız Kardeşleri Olan Meryem

1700 Yıl Arayla Yaşadıkları Kabul Edilen İki Ayrı "Meryem" (İsa'nın Anası "Meryem" ile Musa'nın Ve Harun'un Kız Kardeşleri Olan Meryem

Kur'an'da Meryem adında iki kadından söz edilir ve her ikisi de "kutsal" olarak tanımlanır. Bunlardan biri

 İsa'nın anası olan Mer­yem'dir, diğeri ise Musa ile Harun'un kız kardeşleri olan Meryem! İsa'nın anası olan "Meryem"in adı Kur'an'da 34 kez geçer1 ve öylesine önemli bir yer işgal eder ki çoğu kez İsa'dan söz edilirken, "Meryem'in oğlu İsa" diye söz edilir. Örneğin Maide Suresi'nde Tanrı'nın İsa'ya:

"Ey Meryem oğlu İsa..." (Maide Suresi, ayet 110, 116117; 7276) diye hitap ettiği görülür; Bakara Suresi'nde:
"Meryem oğlu İsa'ya da belgeler verdik..." (Bakara Suresi, ayet 87, 253; Nisa Suresi, ayet 155158)

dediği yazılıdır. Ne ilginçtir ki Muhammed, kendi öz anasının adı­nı Kur'an'da asla zikretmediği (ve hatta Tanrı'nın kendisine anası için mağfiret dileme iznini vermediğini söylediği) halde, İsa'nın

l Bu  konuda bkz. Turan Dursun, Kur'an  Ansiklopedisi, c.VIII, s. 154 vd.

anası Meryem'i pek yüce ve pek kutsal nitelikte olmak üzere tanım­lamıştır Kur'an'da. Örneğin Âli İmran Suresi'ne koyduğu bir ayette, Tanrı'nın meleklerinin Meryem'i şöyle yücelttiklerini belirtmiştir:
"Melekler şöyle demişti: 'Ey Meryem! Allah seni seçip temiz­ledi, dünyaların kadınlarından seni üstün tuttu..." (Âli İmran Suresi, ayet 42246.)

Meryem Suresi'ne koyduğu bir ayetle de Tanrı'nın İsa'ya, anası­na iyi davranması için emir verdiğini bildirmiştir:

"Meryem çocuğu (İsa'yı) gösterdi... Çocuk: '... (Allah) bana Ki­tap verdi ve beni peygamber yaptı. Nerede olursam olayım, beni mübarek kıldı. Yaşadığım müddetçe namaz kılmamı ve zekat ver­memi ve anneme iyi davranmamı emretti. Beni bedbaht bir zor­ba kılmadı. Doğduğum günde, öleceğim günde, dirileceğim gün­de bancı selam olsun' dedi..." (Meryem Suresi, ayet 2933.)

Hemen ekleyelim ki Muhammed, Meryem'i (ve oğlu İsa'yı) kut­sal niteliklerle gösterirken onları Hıristiyan olarak değil fakat Müs­lüman olarak tanıtmıştır.2 Tanıtırken de Tanrı'nın Meryem'i dünya­nın kadınlarına üstün tuttuğunu bildirmiştir.

Ne var ki bunu yaparken, İsa'nın anası Meryem ile, Musa'nın ve Harun'un kız kardeşleri olan Meryem'i birbirleriyle karıştırmış ve örneğin Kur'an'a şu ayetleri koymuştur:

"Nihayet (Meryem, İsa'yı kucağında) taşıyarak kavmine getir­di. Dediler ki: 'Ey Meryem! Hakikaten sen ilginç bir şey yaptın. Ey Harun'un kız kardeşi! Senin baban kötü bir insan değildir; annen de iffetsiz değildir..." (Meryem Suresi, ayet 2728.)

Dikkat edileceği gibi ayette, İsa'nın anası olan Meryem ile Ha­run'un kız kardeşi olan Meryem aynı kimseymiş gibi gösterilmiştir. Oysa dinsel kaynakların bildirmesine göre bu iki Meryem, birbirlerin­den
l700 yıl arayla yaşamışlardır. İmran'ın kızı (ve aynı zamanda Ha­run ile Musa'nın kız kardeşleri olan) Meryem, Musa'nın Nil Nehri'ne

2 Bu konuda bkz. İlhan Arsel, İslama Göre Diğer Dinler.
bırakılması ve sonra Firavun'un karısı tarafından sudan kurtarılması     olaylarında rol oynayan bir kimsedir. Ancak Harun'un kız kardeşi olan     bu Meryem'in, İsa adında bir çocuğu olmamıştır. İsa, bu tarihten l 700 yıl sonra yaşayan ve Yusufun (Joseph 'in) karısı olan Meryem'in oğlu­dur. Bu böyle olduğu halde Kur'an'da bu iki Meıyem, biraz önce be­lirttiğimiz gibi, bir tek Meryem olarak tanıtılmıştır. Bunun böyle oldu­ğunu anlatan bir diğer ayet, Tahrim Suresi'nde şöyle diyor:

"Mahrem yerini korumuş olan İmran kızı Meryem de bir misal­dir. Ona ruhumuzdan üflemistik" (K. 66, Tahrim Suresi, ayet 12).

Buradaki "Ona ruhumuzdan üflemistik" sözlerinden anlaşılmak gereken şey Tanrı'nın Meryem'e bir oğlan çocuk bağışladığının ifa­desidir. Hikaye odur ki güya bu Meryem, hiç kimse ile cinsi müna­sebette bulunmadığı halde İsa'ya gebe kalmıştır. Olayın Kur'an'da ("Meryem" Suresi'nde) anlatılışına göre Cebrail, bir gün insan kılı­ğında Meryem'e görünür ve ona:

"Ben, temiz bir oğlan bağışlamak için Rabbinin sana gönderdiği elçiden başkası değilim" (K. 19, Meryem Suresi, ayet 1619)

der. Meryem de kendisine:

"Bana bir insan temas etmemişken, ben kötü kadın da olmadığım halde, nasıl oğlum olabilir" (K. 19, Meryem Suresi, ayet 20)

diye karşılık verir. Bunun üzerine Cebrail, kendisine mucizeler ya­ratan Tanrı'nın emriyle bu işin olup biteceğini bildirir. Bildirmesiyle birlikte Meryem oğlana gebe kalır ve o haliyle uzakça bir yere çekilir. Doğum sancılarıyla bir hurma ağacının dibine sığınır. Bu sı­rada bir ses kendisine der:

"Sakın üzülme, Rabbin içinde bulunanı şerefli kılmıştır. Hur­ma ağacını kendine doğru silkele, üstüne taze hurma dökül­sün. Ye iç gözün aydın olsun, insanlardan birini görecek olur­san: 'Ben Rahman'a oruç adadım, bugün hiç bir insanla ko­nuşmayacağım' de" (K. 19, Meryem Suresi, ayet 2126).

Daha sonra Meryem çocuğu alıp kavmine getirir. Fakat kavmi­nin insanları bu çocuğun gayri meşru doğmuş olduğunu söyleyerek, kendisine sitemde bulunurlar ve şöyle derler:

"Meryem utanılacak bir şey yaptın. Ey Harun'un kız kardeşi! Baban kötü bir kimse değildi; annen de iffetsiz değildi..." (K. 19, Meryem Suresi, ayet 2728.)

Görülüyor ki Kur'an'ın bu ayetinde İsa'nın anası olan Meryem, sanki İmran'm kızı ve Harun'un kız kardeşiymiş gibi gösterilmiş ve Tanrı'nın ona "Ruhumuzdan üflemiştik" diye konuştuğu bildirilmiş­tir. Oysa ki İmran adı Amram'ın Arapça telaffuzudur ve Amram da Yahudilerin Mısır'da bulundukları dönemde Levi kızı Yokebed'in kocasıdır. Eski Ahit'e (Ahdi alatik'e) göre Yokebed'in Amram'dan (ikisi erkek, biri kız) üç çocuğu olmuştur, ki adları "Musa", "Ha run" ve "Miriam"dır (bkz. Tevrat/ Sayılar, Bap 26: 59). "Miriam" adı Arapçada "Meryem" olarak telaffuz edilir. Bundan dolayıdır ki Harun'un kız kardeşi olan Meryem (Miriam) ile İsa'nın anası olan Meryem, aynı kimseymiş gibi Kur'an'a girmiştir. Ne var ki İsa'dan l 700 yıl önce3 yaşadığı kabul edilen ve Harun'un kız kardeşi olan İmran kızı Meryem'in İsa adında bir çocuğu olmamıştır.

İsa'nın anası olan Meryem'e, gelince o, incil'in bildirmesine gö­re, Yakub'un oğlu Yusuf'un karışıdır. Fakat burada adı geçen Yakub'u İbrahim "Peygamber'in" torunu olan İshak'ın oğlu Yakub ile karıştırmamak gerekir; yine bunun gibi Meryem'in kocası olan Yu­suf u, daha önceki devirlerde yaşadığı kabul edilen "Yusuf Peygam­ber" ile karıştırmamak gerekir (bkz. Tevrat/Sayılar, Bap 26: 59). İsa'nın anasının kocası olan Yusuf, Matta'nın oğludur (bkz. Mat­ta ya göre İncil; Bap 1:116). Öte yandan İsa'nın anası olan bu Mer­yem'in "Harun" adında bir erkek kardeşi yoktur. Mes'udi ya da Ta­beri gibi kaynaklara göre bile Meryem'in, Harun adında değil fakat, olsa olsa İşba adında bir kardeşi vardır.4

3 Bazılarına göre l 570 yıl, bazılarına göre de l 800 yıl önce.
4 Mes'udi'nin, Muruc, c.l, s.120 ve Taberi, Taf'sir, c.III, s. 144 adlı yapıtlarından ak­tarma olarak İslam Ansiklopedisi'nde "Meryem" bahsine bkz. c.VII, s.783.
Görülüyor ki Kur'an oldukça büyük bir hataya yer vemiştir ki o da İsa'nın anası olan Meryem'i, yüz yıllar önce yaşadığı kabul edi­len Harun'un kız kardeşi olan Meryem ile karıştırmış olmaktır (K. 19, Meryem Suresi, ayet 2728).

Kur'an 'daki Bu Hatayı Örtbas Etme Çabaları

Kur'an'da yer alan bu yanlışlığı örtbas etmek için Müslüman ya­zarlar çeşitli kurnazlıklara başvururlar; genellikle farklı dönemlerde yaşamış iki ayrı İmran ve bu iki ayrı İmran'dan olma iki ayrı Mer­yem faraziyesine yönelirler.5 İddia ederler ki "peygamberler" (Enbi­ya) tarihinde iki ayrı Âli İmran vardır: Bunlardan birisi Musa ile Ha­run'un babalan olan İmran'dır ve bu İmran'm ayrıca Meryem (Miri­am) adında bir kızı olmuştur; bu Meryem, Musa ile Harun'un ablala­rıdır. Diğer İmran ise, İsa'yı doğuran Meryem'in babası olan İm­ran'dır.6 Güya bu İmran'm Hanne adında bir karısı vardır ve Hanne, Meryem'e hamileyken vefat etmiştir.7 Meryem'e hamile kalışı ve onu doğurması ile ilgili olaylar Kur'an'ın Âli İmran Suresi'nin 3337 ayetlerinde anlatılmıştır. Bu anlatışa göre güya Hanne, karnındaki "hamli" (yükü) Tanrı'ya adadığını ve ona Meryem adını verdiğini söyler ve onu şeytandan koruması için Tanrı'ya havale eder. Tanrı da Meryem'i Zekeriyya'nın himayesine bırakarak ona bol rızık verir. Da­ha sonra Meryem, güya Tanrı'nın "kelimesi" ve "Ol" demesiyle İsa'ya hamile kalır (Âli İmran Suresi, ayet 4244).

Ancak hemen belirtelim ki Müslüman yazarlar, İsa'nın anası Meryem'le ilgili olarak Kur'an'da yer alan yanlışı gidermek isterler­ken, bu kez daha fahiş bir yanlışa düşmüşlerdir. Bir kere İsa'nın anası Meryem'in ne "İmran" adında babası ve ne de "Hanne" adın­da anası vardır. Hanne, olsa olsa Tevrat'ın "Birinci Samuel" bölü

5 Bu konuda bkz. Sahihi..., c.IX, s. 166, Not 3.
6 İbid.
7 Sahihi..., c.IX, s.165.

münde adı geçen "peygamberin" anasının adıdır. Çünkü Tevrat'a gö­re Hanne, Efraim dağlığında yaşayan "Elkana"nın eşidir. Uzun za­man çocuğu olmamış ve nihayet Tanrı'ya yaptığı dualar ve yalvarma­lar sonucunda güya bir oğlan çocuk doğurmuş ve adını Samuel koy­muştur ki, İsrailoğulları tarihinde "Birinci Samuel" diye bilinir.

Öte yandan Kur'an'ın Meryem Suresi'nde İsa'nın doğumu ile il­gili olay anlatılırken aynen söyle denmekte:

"(Meryem) Çocuğu alıp kavmine getirdi, onlar: 'Meryem! Utanılacak bir şey yaptın. Ey Harun'un kız kardeşi. Baban kö­tü bir kimse değildi..." (K. 19, Meryem Suresi, ayet 2734.)

Görüldüğü gibi, İsa'nın anası olan Meryem, Kur'an'ın bu ayetin­de Harun'un kız kardeşi olarak tanımlanıyor. Oysa Harun, biraz ön­ce belirttiğimiz gibi, İsa'dan l 700 (ya da l 570) yıl önce yaşadığı kabul edilen bir kimsedir. Nitekim biraz önce belirttiğimiz gibi, Mes'udi ve Taberi gibi Müslüman yazarlar bile İsa'nın anası Mer­yem'in, sadece İşba adında bir kardeşi olduğunu söylemekteler! Bundan başka bir de şu var ki Kur'an'da:

"Mahrem yerini korumuş olan İmran kızı Meryem de bir misal­dir. Ona ruhumuzdan üflemiştik" (K. 66, Tahrim Suresi, ayet 12)

diye yazılıdır. Buradaki "ruhumuzdan üflemiştik" sözleri, Mer­yem'in İsa'ya hamile kalmasının ifadesidir. Bundan dolayıdır ki Kur'an 'a göre, Meryem, kendisine "Kötü bir şey yaptın" diyenlere:

"Bana bir insan temas etmemişken, ben kötü kadın da olmadığım halde, nasıl oğlum olabilir" (K. 19, Meryem Suresi, ayet 20)

diye konuşmuş görünmektedir. Oysa ki Harun'un kız kardeşi olan Meryem için böyle bir şey esasen söz konusu değildir.

Bütün bunlardan anlaşılan şu ki, Harun'un kız kardeşi olan Mer­yem ile İsa'nın anası Meryem, Kur'an'da birbirleriyle karıştırılmış olarak tanımlanmışlardır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder